میخوای با یک کلیک ساده عضو سایت بشی تا تجربه بهتری در CGSector داشته باشی؟
فقط کافیه روی دکمه زیر کلیک کنی
عضویت / ورود با حساب گوگل
about-copyright-part-1
چهارشنبه 19 شهریور 1393
در
مقالات

چرا کپی رایت ؟!

چهارشنبه 19 شهریور 1393
دوستان حتما یادتون هست که از ابتدای سال قول دادیم صحبت هایی رو درباره مساله کپی رایت در سایت داشته باشیم و از همون ابتدا اینکار رو بنوعی شروع کردیم که اولین قدمش مطرح کردن این موضوع در پرسش و پادکست شماره 1 بود و در دو شماره پادکست تونستیم با برخی از دیدگاههای شما پیرامون این موضوع مهم آشنا بشیم. اما حتما میدونید که صحبت درباره کپی رایت کار ساده ای نیست و این موضوع بقدری پیچیده هست که باید از همین ابتدا مواضع و مرز صحبت های خودمون رو روشن کنیم و این رو یادآور بشیم که هدف اصلی از باز کردن یه چنین موضوعی چی هست.
 
نمیدونم صحبت درباره این مساله مهم چقدر طول بکشه ! اصلا نمیدونم آیا امکان بیان کردن اصل مطلب بصورت نوشتاری وجود داره یا نه ! قصد نداریم کاسه از آش داغ تر بشیم و سنگ کسی رو هم به سینه نمیزنیم ! صحبت هایی که درباره این موضوع خواهیم داشت صرفا به حیطه فعالیتون مربوط میشه و به هیچ وجه وارد بخش های دیگه نمیشیم ! درضمن هیچ ادعایی هم در اینباره نداریم ! و اینکه ما اصلا در جایگاهی نیستیم که بخوایم برای کسی تعیین و تکلیف کنیم و به هیچ وجه قصد نداریم با مطرح کردن این موضوع به نتیجه برسیم و صرفا مساله مورد توجهمون مروری هست بر تمامی جوانب این مساله و اینکه قصد داریم با نظر و دیدگاه شما موضوع کپی رایت رو پیش ببریم و ببینم که این موضوع فقط و فقط در محدوده فعالیت خودمون یعنی در زمینه CG چقدر تونسته مفید باشه و یا اینکه چقدر آسیب زده. و اینکه قصد داریم این مطالب رو بشکل بخش بخش و با در نظر گرفتن دیدگاههای شما بصورت قدم به قدم پیش ببریم و این قول رو هم بهتون میدم که هر مطلبی که در اینباره منتشر میشه کوتاه و مختصر خواهد بود.
 
01-copyright
 
اما شاید در قدم اول بد نباشه سیاست های سایت درباره این مساله رو به روشنی بیان کنم چون وقتی که این موضوع مطرح میشه اولین چیزی که مورد توجه قرار میگیره عملکرد خودمون خواهد بود و اینکه خود ما چقدر به این موضوعات اهمیت میدیم و البته فکر میکنم خود شما با روند و سمت و سوی فعالیت های سایت آشنایی داشته باشید. این سایت از اولین روز و ابتدای فعالیتش هیچوقت صد در صد موافق و یا مخالف عدم رعایت قوانین کپی رایت در زمینه گرافیک رایانه ای نبوده و حتی تاکنون نرم افزارهای مختلفی در این حوزه بدون لایسنس قانونی (کرک شده) در سایت جهت دانلود قرار گرفته ولی بر این باوریم که همیشه مرزهایی وجود داره و شاید با رعایت اونها و البته با درک شرایط مناسب بشه در یک مسیر درست قدم برداشت.
 
حتما با کلیات مفهوم Copyright آشنا هستید و میدونید که این کلمه به معنی حق مالکیت نشر، تکثیر و الگوبرداری یک اثر هست که به پدیدآورنده اون تعلق میگیره. اما این کلمه "اثر" میتونه در شکل های متفاوتی درباره مساله کپی رایت تعریف بشه مثل یک اثر هنری و یا فکری که حیطه این مساله بسیار گسترده هست و شامل بخش های متنوعی میشه مثل آثار ادبی، موزیکال، نمایشی، متحرک (انیمیشن - پویا نمایی - بصری)، مصور (گرافیکی) و... ولی موضوعاتی که در حوزه فعالیت ما یعنی گرافیک رایانه ای وجود داره میتونه کمی این حیطه رو محدودتر کنه تا شاید بتونیم بخش های بسیار کوچکی از اون رو مورد بررسی قرار بدیم. اما موضوعی که همیشه بعد از شنیدن کپی رایت به ذهنمون میرسه صرفا مساله حق مالکیت تجاری اون اثر هست. بعنوان مثال وقتی فکر میکنیم که استفاده از یک نرم افزار بدون لایسنس قانونی آیا کار درستی هست یا نه صرفا به این موضوع فکر میکنیم که میبایست حقوق تجاری اون به سازنده پرداخت بشه که البته این موضوع هم بسیار مهمه اما کپی رایت بخش دیگری رو هم داره که اون حق مالکیت فکری آثار هست که در بسیاری از بخش ها مورد توجه قرار نمیگیره. پس دوستان درباره مساله کپی رایت همیشه این دو محور اصلی رو باید بدونیم که یک حق مالکیت تجاری وجود داره و یک حق مالکیت فکری (معنوی) که هردوی این بخش ها میتونه تشکیل دهنده اصل این موضوع باشه.
 
02-copyright
 
خب گفتیم که شاید بزرگترین موضوعی که در مساله کپی رایت ذهن ما رو به خودش مشغول میکنه حق مالکیت تجاری آثار هست که در حیطه فعالیت ما میتونه شامل نرم افزار و محتوا باشه. در زمینه نرم افزاری بخوبی میتونیم این موضوع رو حس کنیم اما این حق مالکیت تجاری انتقاداتی رو هم به همراه داشته که البته این انتقادات صرفا به کمپانی های بزرگ مربوط میشه. دلایل مختلفی هم برای عدم پیروی از قوانین کپی رایت تا کنون مطرح شده که شاید اکثرش قابل توجیه نباشه اما مواردی هم وجود داره که نمیشه از کنارشون بسادگی عبور کرد مثل مساله تحریم کشورمون که اتفاقا دوستان هم توی دیدگاههای خودشون در بخش پرسش و پادکست به این موضوع بخوبی اشاره داشتن. خب حتما میدونید زمانی که محصولی خریداری میشه با توجه به شرایط محصول، فروشنده میبایست خدماتی رو به مشتری ارائه کنه که به اون پشتیبانی گفته میشه اما بدلیل وجود تحریم ها بسیاری از کمپانی های بزرگ و سازندگان نرم افزارها نمیتونن پشتیبانی رو به ما داشته باشن و اولین سوالی که برامون پیش میاد اینه که آیا واقعا این کار عقلانی هست که ما تمامی حقوق یک اثر نرم افزاری رو پرداخت کنیم درحالی که نمیتونیم پس از خرید از حقوق اولیه خودمون که پشتیبانی اون توسط سازنده باشه استفاده کنیم ؟! سوال بعدی اینکه آیا این عدم پشتیبانی دلیل کافی هست که ما حق مالکیت تجاری محصولی رو از سازنده اون سلب کنیم ؟! سوال بعدی اینکه آیا این حق مالکیت (کپی رایت) + محدودیت های موجود میتونه دلیلی باشه که ما خودمون رو از پیشرفت در این عرصه محروم کنیم ؟! دوستان این سوالات پارادوکسی میتونن تا بینهایت ادامه داشته باشن و فراموش نکنید که تمامی این پرسش ها فقط درباره یک مثال داره بیان میشه و صرفا به بخش تجاری این مساله اختصاص داره.
 
مثالی که در بالا به اون اشاره داشتیم در زمینه نرم افزاری بود و حالا اگه بخوایم مثال دیگری رو در زمینه محتوایی داشته باشیم شاید بد نباشه که با آموزشهای ویدئویی که در این حوزه منتشر میشن شروع کنیم. اطمینان دارم که کمپانی های بزرگی رو که در این عرصه کار ساخت و انتشار آموزشهای حرفه ای رو بر عهده دارن میشناسید و حتما با آموزشهای اونها آشنایی کامل دارید. اما بیایید مثال خودمون رو درباره این مساله با آموزشهای این کمپانی های بزرگ شروع نکنیم و به موردی اشاره داشته باشیم که سال گذشته اتفاق افتاد و خیلی مساله عجیبی بود. یکی از انیماتورهای بسیار موفق، با تجربه و درواقع یک استاد به تمام معنا به نام Richard Williams بسته آموزشی رو منتشر کرده با نام The Animator's Survival Kit که مجموعه کاملی هست از اصول و قوانین مهم انیمیشن سازی و سال گذشته لینکهای دانلود این پکیج ارزشمند بصورت دانلودی (غیرقانونی) در وبسایت های دانلود سنتر قرار گرفت و پس از اون وبسایت های فروشگاهی داخلی نیز شروع کردن به فروش دوباره (resell) این بسته ارزشمند. دوستان یه موضوعی خیلی تامل برانگیز بود و اونم اینکه به گفته خود Richard Williams این بسته حاصل زحمات 40 ساله خودش هست که در این عرصه کشیده و حالا اون رو در قالب یک پکیج در اختیار علاقه مندان این عرصه قرار داده. حالا میبینیم که این پکیج بصورت نادرستی داره دانلود میشه و یا بدتر از اون اینکه داره دوباره به فروش میرسه ... حالا به نظر شما حق مالکیت تجاری و فکری این اثر که متعلق به Richard Williams هست در چه جایگاهی قرار گرفته ؟ درسته که درباره نرم افزار مساله تحریم و نبود پشتیبانی رو میشد بعنوان یک دلیل مناسب بحساب آورد اما درباره اینگونه محتواهای آموزشی هم این مساله میتونه توجیه خوبی باشه ؟ آیا واقعا بشکل کلی برای resell کردن و یا همون فروش مجدد اینگونه آثار توجیهی وجود داره ؟
 
03-copyright
 
خب دوستان همونطوری که در ابتدا هم اشاره کردم نمیخوام هر مطلبی که در اینباره منتشر میشه طولانی و خسته کننده باشه و فقط خواهشم از شما اینه که درباره این موضوع زود قضاوت نکنید و این صحبت ها به این معنی نیست که عدم رعایت کپی رایت کار بدی هست و یا اینکه رعایت اون کار خوبیست ! خیر اینطور نیست و همونطوری هم که در ابتدا اشاره کردم نتیجه گیری نخواهیم داشت و نتیجه گیری بر عهده خود شما خواهد بود و این مطلب رو با چند پرسش به پایان میرسونم.
  • آیا واقعا رعایت و یا عدم رعایت قوانین کپی رایت کار درستیه ؟
  • آیا واقعا رعایت اون میتونه نقش موثری در پیشرفت این عرصه داشته باشه ؟
  • آیا پیروی از قوانین کپی رایت به معنی محدود کردن خودمون هست ؟
  • آیا دلایلی که تاکنون برای عدم رعایت قوانین کپی رایت عنوان شده میتونه توجیه خوبی باشه ؟
  • آیا پرداخت هزینه های سنگین محصولات نرم افزاری در این عرصه (بدون هیچگونه پشتیبانی) کار درستیه ؟
  • آیا فروش مجدد اینگونه آثار میتونه کار درستی باشه ؟
دوستان صحبت درباره حق مالکیت تجاری و فکری در زمینه CG بسیار زیاده و در آینده بازهم سعی میکنیم بخش های دیگری از این موضوعات رو مورد بررسی قرار بدیم که البته دیدگاههای شما درباره این موضوع تکمیل کننده این مطالب خواهد بود.
 
بازهم تاکید میکنم که از باز کردن این موضوعات به هیچ وجه قصد نتیجه گیری نداریم ! ادعایی هم نداریم ! و همینطوری هم که اشاره شد مسائل پیرامون کپی رایت بسیار گسترده هست که ما فقط و فقط قصد داریم در حیطه فعالیت خودمون به اونها بپردازیم و به هیچ وجه وارد بخش های دیگه نمیشیم و هدفمون هم صرفا مروری هست بر اتفاقاتی که درباره این مساله داره میوفته و امید داریم که با بازگو کردنشون شاید بتونیم قدم مثبتی در این زمینه برداریم.
 
در انتها یه خواهشی از همه دوستان دارم و اونم اینکه دیدگاهتون رو طوری بنویسید که امکان انتشارش وجود داشته باشه ...
 
مصطفی رضائی
از سال 1384 با دنیای گرافیک آشنا شدم و سعی کردم دانش خودم رو در این عرصه با مطالعه و یادگیری بالا ببرم. فضای اینترنت کمک زیادی به من کرد تا اطلاعات مفیدی رو بدست بیارم و یاد بگیرم که عرصه CG انتها نداره و من بعد از این همه سال هنوز در ابتدای راه هم نیستم. ادعایی در این حوزه ندارم و همواره سعی کرد...

اشتراک گذاری:

دیدگاه ها ( 64 نظر )

دیدگاه خود را بنویسید